శాస్త్ర వికాసం

డా. విరించి విరివింటి  “Rank is not a property of the world. It is an imposition of our culture.” -Stephen Jay Gould Introduction: మన ఆలోచనలు, మన ప్రవర్తనలే కాక, మనం “విజ్ఞానం” లేదా “సైన్స్”గా భావించే విషయాల పట్ల మన దృక్పథం కూడా పూర్తిగా నిష్పాక్షికమై, తటస్థంగా ఉండదని చరిత్ర స్పష్టంగా చెబుతోంది. నిరూపిస్తున్నది కూడా. మన విజ్ఞానపు అవగాహన, దానికి అనుసంధానమైన

ఇప్పుడు మనం చకచకా అనుకున్నది రాసేస్తున్నాం. అలవోకగా దాన్ని చదివేస్తున్నాం. మరి ఈ రాత ఎలా మొదలైంది? ఎలాగో మొదలైంది అనుకుందాం. మరి ఈ ప్రాచీన లిపిని ఇప్పుడు చదివిన వాళ్ళు ఎవరైనా వున్నారా? వుంటే వాళ్ళు ఎలా చదివారు ?దీనికో పెద్ద కథ ఉంది మనిషికి భాష వచ్చీ రాకముందే రాయడం వచ్చు. ఎప్పుడో 25 వేల ఏళ్ల నాటి రాతలకీ, గీతలకీ సైతం ఓ అర్థం వుందని

మానవునితో జీవపరిణామం ఆగిపోయిందా లేక కొనసాగుతోందా అంటే సమాధానం రెండు విధాలుగా వస్తుంది. కింది స్థాయి జీవులనుండి ఉన్నత జీవులకు పరిణామం నేటికీ కొనసాగుతోంది అనేది మొదటి సమాధానం. మానవుని తరువాత పరిణామం ముందుకు సాగడం ఆగిపోయినట్లే అన్నది రెండో సమాధానం. జీవపరిణామం అన్నది ఒక నిరంతర క్రమం. పదార్థ నిత్య చలనంలో, నిత్య పరిణామంలో అది అంతర్భాగం. ఈ భూమి, (గ్రహాలు కూడా పదార్థ చలనంలో భాగంగా ఏర్పడినవే.

విజ్ఞాన శాస్త్రం రుజువులతో వాస్తవాల్ని బయటపెట్టాలి. సత్యాన్ని పరమధర్మంగా భావించాలి. సంకుచిత ధోరణి నుంచి మళ్లించి సమాజానికి విశాల దృక్పథం కలిగించాలి. విశ్వమానవత్వం దాని అంతిమలక్ష్యంగా వుండాలి. దాని పరిశోధనల్లో, సూత్రీకరణల్లో స్వీయ మానసికతకు, స్వార్ధపర శక్తుల ప్రయోజనాలకు తావుండరాదు. అధిపత్య వర్గాల చేతుల్లో పావుగా మారి, సైన్సు పేర వారి చేతికి కొత్త పరికరాలు అందించరాదు. ఒక్క మాటలో చెప్పాలంటే సైన్సు నుంచి మనం సత్యాన్ని ఆశిస్తాం. శాస్త్రవేత్తలు

రాహుల్జీ 1950లో శాస్త్రవేత్తల యంత్రాలు కూడా మనుషుల్లాగా సొంతంగా నిర్ణయాలు తీసుకోగలవా? అనే ఆలోచన నుంచి రూపొందింది కృత్రిమ మేధ. ఇంతవరకు మానవుడు కనిపెట్టిన యంత్రాలన్నీ అతని శారీరక శ్రమను లేదా కొంతమేరకు మేధోశ్రమను తగ్గించేవి మాత్రమే! కానీ మొదటిసారి మానవుడి మేధకు ప్రత్యామ్నాయం అనిపించే ఆవిష్కరణలు కనిపిస్తున్నాయి. ఉదాహరణకి  ఇప్పుడు విరివిగా వాడుతున్న చాట్ జిపిటి. ఒక దశాబ్దం ముందు ఇవి సామాన్యుల ఊహకు అందనివి. ప్రజల ఉపయోగానికి

నాగరికతల సంగమంలో భారతీయ గణిత విజ్ఞానం - అనుసృజన: వి. రాహుల్జీ ఇంత దూరం మానవ నాగరికత వర్ధిల్లుతోందంటే అదంతా ఇచ్చిపుచ్చుకోవడాల వల్లే సాధ్యమైంది. ఒక్కో చారిత్రక సంధ్యలో ఒక్కో నాగరికత ఒక్కో ఆవిష్కరణకు బాట వేసి వుండొచ్చు, ఒక ప్రకృతి నియమాన్ని పట్టుకొని వుండొచ్చు. దీనికి కచ్చితంగా ఆ నాగరికతను ప్రశంసించాల్సిందే. చరిత్రలో దానికా స్థానం దక్కాల్సిందే. అయితే ఏ నాగరికతా తనకు తాను సంపూర్ణం కాదు. ఒంటరిదీ కాదు.